De veen|huisjes zijn ontworpen door Adrianus Kundert en worden gemaakt bij de Eerste Wijk in Veenhuizen door vrouwen van het nabije COA in Assen. De kaars bevat humuszuur uit de diepe veengronden, waardoor de veen|huisjes het aanzien van een veenblok hebben. Ieder veen|huisje is verpakt in papier met een afdruk van het originele bouwplan van architect Willem Metzelaar.
 
In 1859 werden er in korte tijd twee gevangenissen en vele woningen uit de grond gestampt. De architectuur van de huisjes maakte de toenmalige strikte hiërarchie zichtbaar onder het Justitia personeel; iedere rang woonde in een ander ontwerp. De Veenhuisjes komen in twee vormen: type II is een woonblok gelegen achter het gevangenismuseum. Hier woonden ambtenaren van een lage rang. Type IV is een dubbel woonhuis en was bedoeld voor de onderwijzers. 
 
The veen|huisjes ontstonden ​​als onderdeel van de Collectie Veenhuizen en maken nu deel uit van de VEENlijn.